ورق استیل داپلکس چیست و چه کاربردی دارد؟

ورق استیل داپلکس

duplex steel sheet

 

در فرایند تولید ورق استیل داپلکس، ویژگی‌های خانواده آلیاژهای آستنیتی و فریتی با یکدیگر ترکیب می‌شوند تا از مزایای هر دو آلیاژ با صرف هزینه کمتر بهره‌مند شود. به دلیل استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی، و دارا بودن طیف گسترده‌ای از خواص که بهبود مستمر در عمر تجهیزات را به ارمغان می‌آورد، استفاده از ورق استنلس استیل داپلکس به شدت در حال افزایش است. با این حال، هنوز بسیاری از مصرف‌کنندگان نتواسته‌اند به خوبی این نوع ورق استیل را شناسایی کنند.

در این مرور، ما قصد داریم به شما در مورد مشخصات، مزایا، کاربردها و هرآنچه که برای شناخت بهتر ورق استیل داپلکس لازم است، اطلاعات جامعی ارائه دهیم.

 

ورق استیل داپلکس چیست؟

ورق استنلس استیل داپلکس (Duplex Stainless Steel) نام خود را از ریزساختار دوفازی که دارد، یعنی فریتی و آستنیتی، به‌خود اختصاص داده است. در حالی‌که نسبت‌های دقیق بر اساس گرید متفاوت هستند، اکثر ورق‌های استیل داپلکس تقریباً 50% آستنیت و 50% فریت دارند. این ویژگی منحصربه‌فرد به ورق ضد زنگ داپلکس این امکان را می‌دهد که هم‌زمان از مزایای خانواده آستنیتی و فریتی فولاد بهره‌مند شود و در عین حال نقاط ضعف هر دو را به حداقل برساند.

 

عناصر آلیاژی در ورق ضد زنگ داپلکس هم فریت کننده نظیر کروم، سیلیکون، مولیبدن و هم آستنیته کننده نظیر کربن، نیکل، نیتروژن هستند که به شکل‌گیری دوفازی فریتی و آستنیتی می‌انجامد. همچنین، ممکن است از مولیبدن، نیتروژن و مس نیز برای تأثیرگذاری بیشتر بر خصوصیات محصول نهایی استفاده شود. به‌منظور کاهش خطر خوردگی بین دانه‌ای، محتوای کربن از 0.03% تجاوز نمی‌کند.

 

ورق‌های استیل داپلکس، به سه نوع اصلی تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و موارد کاربردی خاص خود را دارند :

 

ورق داپلکس استاندارد :

این نوع ورق داپلکس، پرکاربردترین گزینه است و در ساختار خود 19.5 تا 23% کروم و 3 تا 6.5% نیکل را شامل می‌شود.

با توجه به ترکیب مناسب این عناصر، این ورق دارای استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و پایداری در شرایط مختلف است.

 

ورق سوپر داپلکس :

این نوع ورق داپلکس حاوی 3% کروم، 8% نیکل و تا 5% مولیبدن است. همچنین، مس و تنگستن نیز برای تولید این نوع ورق به‌کار می‌روند.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد این ورق شامل مقاومت بالا در برابر خوردگی، استحکام فوق‌العاده، و عملکرد بسیار خوب در شرایط حاکمیت دما و فشار می‌باشد.

 

ورق داپلکس Lean :

این دسته از ورق‌های استیل داپلکس، کم‌آلیاژترین گزینه است و نسبت به دو نوع دیگر، محبوبیت کمتری دارد.

 

تاریخچه ورق استیل داپلکس

تاریخچه ورق استیل داپلکس یک پیشرفت مهم در صنعت فولادزنی است که به تدریج در طول زمان شکل گرفته است. مفهوم و استفاده از ورق استیل داپلکس در اوایل دهه 1920 به عنوان یک نوع خاص از فولاد زنگ‌نزن جلب توجه کرد. با این حال، تولید اولین نمونه‌های فولاد زنگ‌نزن داپلکس از دهه 1930 در کشورهای فرانسه و سوئد آغاز شد.

 

آلیاژهای اولیه داپلکس اکثراً برای تولید ریخته‌گری و کاربردهای خاص محدود بودند، زیرا دارای مقدار نسبتاً بالایی کربن بودند. اما با پیشرفت‌های در زمینه کنترل کیفیت و فناوری تولید فولاد، در پایان دهه 1960، کربن زدایی به کارخانه‌های ریخته‌گری فلز اجازه داد تا فولادهای کم کربن با محتوای بالای کروم و نیکل تولید کنند. این عمل باعث ساختاری متعادل از فریت و آستنیت شد، که در نتیجه به پدیدآمدن نسل جدیدی از آلیاژهای داپلکس با عملکرد بهتر و کاهش نقاط ضعف این نوع فولادها منجر شد. این پیشرفت‌ها باعث گسترش استفاده از ورق استیل داپلکس در صنایع مختلف شد و این فلزات به سرعت به یکی از گزینه‌های اصلی در تولید تجهیزات صنعتی تبدیل شدند.

 

یکی از گریدهای بسیار رایج و پرکاربرد در زمینه ورق استیل داپلکس، گرید Duplex 2205 (UNS S21803/32205) است که از آلیاژهای مدرن و پیشرفته در این حوزه به شمار می‌آید. این گرید که در اواسط دهه 1970 به بازار عرضه شد، تاکنون جایگاه ویژه‌ای در صنعت داپلکس استیل حفظ کرده و نمره مقاومت به خوردگی آن از نمرات فولاد ضد زنگ آستنیتی معمولی مانند 304 (UNS S30400)، 316 (UNS S31600) و 317 (UNS S31700) بالاتر است.

 

گرچه استانداردهای جدیدتر در تولید این ورق از طیف گسترده‌ای از کروم، مولیبدن، و نیکل بهره می‌برند، اما Duplex 2205 به دلیل عملکرد برتر خود، همچنان جزء محبوب‌ترین انتخاب‌ها در صنعت می‌باشد.

 

علاوه بر این، گریدهای دیگری از آلیاژهای استیل داپلکس نیز در بازار جلب توجه کرده‌اند، از جمله Super Duplex 2507 (UNS S32750)، Duplex 2304 (UNS S32304)، و Lean Duplex 2101 LDX (UNS S32101). این گریدها نیز با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، گسترش دامنه کاربردهای ورق استیل داپلکس را بهبود بخشیده و تنوع بیشتری در انتخاب‌های بازار ایجاد کرده‌اند.

 

ورق استیل داپلکس به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود در صنایع مختلف به کار می‌رود.

برخی از کاربردهای این نوع فولاد شامل موارد زیر می‌شود :

 

صنایع نفت و گاز :

لوله‌ها و تجهیزات فرآیند : به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و تحمل در مقابل شرایط خورنده در صنایع نفت و گاز، ورق استیل داپلکس برای ساخت لوله‌ها و تجهیزات فرآیند از جمله حفاری نفت و تجهیزات حفاری ایده‌آل است.

 

صنایع شیمیایی و پتروشیمی :

تجهیزات خوراکی : در تولید و فرآوری مواد شیمیایی، ورق استیل داپلکس به عنوان تجهیزات خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و خصوصیات مکانیکی برجسته.

 

صنعت دریایی :

تجهیزات دریایی : به علت مقاومت عالی در برابر اثرات شورابه در محیط‌های دریایی، از جمله تجهیزات دریایی مانند کشتی‌ها، سکوهای نفتی و تجهیزات زیردریایی، استفاده از ورق استیل داپلکس بسیار مناسب است.

 

صنایع خودروسازی :

قطعات خودرو : در تولید قطعات خودرو که با شرایط مختلف آب و هوا و اثرات زیست محیطی مواجه هستند، استفاده از ورق استیل داپلکس به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و ضربه، گزینه ایده‌آلی است.

 

صنایع غذایی :

تجهیزات تولید و پردازش غذا : در تولید تجهیزاتی که با مواد غذایی در تماس هستند، ورق استیل داپلکس به علت مقاومت به خوردگی و آسیب، در ساخت تجهیزات مانند مخازن ذخیره و تجهیزات تولید غذا به‌کار می‌رود.

این نوع استیل با ترکیب فوق‌العاده‌ای از خواص مکانیکی، مقاومت به خوردگی، و مقاومت در برابر دما، در بسیاری از صنایع به گزینه اول تبدیل شده است.

 

خواص مکانیکی

در زیر، جدولی از خواص مکانیکی ورق استیل داپلکس 2205 (UNS S21803/32205) آورده شده است. این خواص معمولاً توسط استانداردهای مختلف مشخص می‌شوند و ممکن است به تغییرات کوچکی در هر استاندارد بستگی داشته باشد.

خصوصیت مقدار
تحمل کشش (تسلیم) 450 مگاپاسکال
تحمل کشش (کششی نهایی) 655 مگاپاسکال
مدول الاستیسیته 200 گیگاپاسکال
استحکام ضربه 100 ژول
ضریب تنوع  (CHARPY V-NOTCH) 25٪ در سانت 50 میلی‌متر
تخلیه الاستیک ٪ 25
تاثیر انرژی زمستانی -50 درجه سانتیگراد
293 HBW چقرمگی (Hardness)

لطفاً توجه داشته باشید که این اطلاعات به عنوان یک راهنمای کلی ارائه شده‌اند و بسته به نحوه فرآیند تولید، شرایط حرارتی، و استانداردهای مورد استفاده، مقادیر ممکن است تغییر کنند. بهتر است همیشه به استانداردهای خاص و تولیدکننده‌های معتبر مراجعه شود تا اطمینان حاصل شود.

 

ترکیبات شیمیایی

زیرا ترکیبات شیمیایی دقیق ورق استیل داپلکس 2205 (UNS S21803/32205) ممکن است بسته به استانداردها و شرکت‌های تولیدکننده متغیر باشد، اما یک ترکیب شیمیایی نمونه رایج به شکل زیر است :

عنصر درصد
کروم (Cr) 22-23
نیکل (Ni) 4.5-6
مولیبدن (Mo) 3-3.5
منگنز (Mn) کمتر از 2
فسفر (P) کمتر از 0.03
گوگرد (S) کمتر از 0.02
کربن (C) کمتر از 0.03
نیتروژن (N) کمتر از 0.2
سیلیکون (Si) کمتر از 1

 

فولاد ضد زنگ داپلکس 2205 چیست؟

فولاد ضد زنگ داپلکس 2205

2205 duplex stainless steel

یکی از آلیاژ های فولاد ضد زنگ داپلکس 2205 (4462) است که حاوی 22 درصد کروم، 5 تا 6 درصد نیکل و 3 درصد مولیبدن است. این آلیاژ دارای ساختار ترکیبی از آستنیت و فریت است که باعث می شود مقاومت و استحکام بالایی نسبت به خوردگی و فشار داشته باشد. این آلیاژ در صنایع مختلفی مانند دریایی، شیمیایی، نفت و گاز، پتروشیمی و غذایی به عنوان مواد سازنده لوله، فلنج، میلگرد، ورق و اتصالات کاربرد دارد.

آلیاژ داپلکس یک دسته از آلیاژ های خاص و سوپر آلیاژ هاست که در استاندارد آلمانی با نام فولاد 1.4462 و در استاندارد آمریکایی با نام فولاد 2205 شناخته می شود. این آلیاژ دارای ترکیب شیمیایی %23-12 کروم، %6.5-4.5 نیکل، %3.5-2.5 مولیبدن، %2 منگنز، %1 سیلیکون، %0.03 فسفر، 0.01% گوگرد، %0.2-0.1 نیتروژن و %0.03 کربن می باشد. این آلیاژ تا دمای 316 درجه سانتیگراد قابل استفاده است و دارای جوش پذیری مناسب، مقاومت خوب در برابر خستگی و خوردگی موضعی و تنشی کلرایدی و سولفیدی است.

مزایا و معایب آلیاژ داپلکس

مزایای آلیاژ داپلکس عبارتند از :

  • مقاومت بالا در برابر خوردگی و فشار که باعث کاهش ضخامت و وزن مواد می شود.
  • استحکام بالا که باعث کاهش هزینه های ساخت و نصب می شود.
  • عمر مفید بالا در محیط های خورنده کلرایدی و گاز ترش که باعث افزایش بهره وری مواد می شود.
  • قابلیت کارسختی و آنیل کردن که باعث افزایش خواص مکانیکی مواد می شود.

معایب آلیاژ داپلکس عبارتند از :

  • شکنندگیدر دماهای بالاتر از 300 درجه سلسیوس و کمتر از -50 درجه سلسیوس که باعث محدود شدن کاربرد مواد می شود.
  • نیاز به رعایت دقیق شرایط جوشکاری و عملیات حرارتیکه باعث افزایش هزینه های تولید می شود.
  • نیاز به استفاده از الکترود و گاز محافظ خاص برای جوشکاریکه باعث افزایش هزینه های جوشکاری می شود.

مقاومت

مقاومت در برابر خوردگی :

  • به دلیل داشتن درصد بالای کروم، مولیبدن و نیتروژن، داپلکس 2205 خواص مقاومت در برابر خوردگی برتری نسبت به 316 و 316L در اکثر محیط ها از خود نشان می دهد.
  • درصد بالای کروم، مولیبدن و نیتروژن همچنین مقاومت بالایی در برابر خوردگی پیتینگ و کریویس، حتی در محلول های اکسیدان و اسیدی فراهم می کند.
  • در برابر خوردگی تنشی کلرایدی و دماهای تا حدود 150 درجه سانتیگراد (302 درجه فارنهایت) مقاوم است.
  • وجود فریت باعث می شود که داپلکس 2205 عملکرد خوبی در محیط های قلیایی داشته باشد.

مقاومت در برابر حرارت :

  • مشابه سایر فولادهای ضد زنگ داپلکس، داپلکس 2205 مقاومت خوبی در برابر اکسیداسیون در دماهای بالا دارد.
  • در معرض دماهای بالاتر از 300 درجه سانتیگراد (572 درجه فارنهایت) حتی برای مدت کوتاهی شکننده می شود؛ بنابراین داپلکس 2205 برای استفاده در دماهای بالاتر از 300 درجه سانتیگراد توصیه نمی شود.

 

کاربردها :

  • پردازش، حمل و نگهداری شیمیایی – مخازن فشار، مخازن، لوله ها و مبدل های حرارتی
  • تجهیزات اکتشاف و پردازش نفت و گاز – لوله ها، لوله های نازک و مبدل های حرارتی
  • محیط های دریایی و سایر محیط های دارای کلر بالا
  • سیستم های شستشوی پساب
  • صنعت کاغذ و کاغذ – دیجستورها، تجهیزات سفید کننده و سیستم های دستگاه کاغذ
  • مخازن بار برای کشتی ها و کامیون ها
  • تجهیزات پردازش غذا
  • کارخانه های سوخت های زیستی

استانداردها :

  • ASTM/ASME : A240 UNS S32205/S31803
  • EURONORM : 1.4462 X2CrNiMoN 22.5.3
  • AFNOR : Z3 CrNi 22.05 AZ
  • DIN : W.Nr 1.4462

خواص شیمیایی :

کربن منگنز سیلیسیوم فسفر گوگرد کروم مولیبدن نیکل

نیتروژن

2205

(S31803)

0.03

حداکثر

2.0

حداکثر

1.0

حداکثر

0.03

حداکثر

0.02

حداکثر

دقیقه: 21.0

حداکثر: 23.0

دقیقه: 2.5

حداکثر: 3.5

دقیقه: 4.5

حداکثر: 6.5

دقیقه: 0.08

حداکثر: 0.20

2205

(S32205)

0.03

حداکثر

2.0

حداکثر

1.0

حداکثر

0.03

حداکثر

0.02

حداکثر

دقیقه: 22.0

حداکثر: 23.0

دقیقه: 3.0

حداکثر: 3.5

دقیقه: 4.5

حداکثر: 6.5

دقیقه: 0.14

حداکثر: 0.20

ویژگی های مکانیکی :

گرید

استحکام کششی

ksi (دقیقه)

قدرت تسلیم

0.2% ksi (دقیقه)

ازدیاد طول % سختی (HB) MAX

2205

90 65 25

217

 

مشخصات فیزیکی :

چگالی lbm/in3

مقاومت الکتریکی mW•in هدایت حرارتی (BTU/hr•ft•°F) ظرفیت حرارتی BTU/lbm•°F

مقاومت الکتریکی (در x 10-6)

در 68 درجه فارنهایت

0.278 27.6 8.7 0.112

33.5

در 212 درجه فارنهایت

26.1 9.2 0.119

35.4

در 392 درجه فارنهایت

25.4 9.8 0.127

37.4

در 572 درجه فارنهایت

24.9 10.4 0.134

39.4

فولاد ضد زنگ UNS S31803 / 2205 چیست؟

فولاد ضد زنگ UNS S31803 / 2205 چیست؟

UNS S31803 / 2205 stainless steel

UNS S31803 / 2205 یک آلیاژ دوفازی (فولاد دوفازی یا دوپلکس: این فولادها مخلوطی از آستنیت‌ها و فریت‌ها هستند. استحکام خوب دارند و نسبت به گروه فولادهای آستنیتی، هم نسبت به خوردگی (در بیشتر محیط‌ها) و هم ترک خوردگی-تنشی، مقاومت بیشتری دارند.[۱])  است که دارای میکروساختاری از فازهای آستنیتی و فریتیک به نسبت تقریباً 50 به 50 است. این آلیاژ در دمای آنیلینگ میزان فریت مورد نیاز را ایجاد می کند. این میکروساختار مضاعف باعث می شود که این آلیاژ هم از مقاومت مکانیکی بالای فولادهای فریتیک و هم از مقاومت به خوردگی بالای فولادهای آستنیتی برخوردار باشد. این آلیاژ یکی از بهترین گزینه ها برای جلوگیری از ترک استرس کلریدی است که مشکل اصلی فولادهای ضد زنگ معمولی است.

  •  این آلیاژ با استانداردهای ASTM A240 / A240M و ASTM A480 / 480M سازگار است.
  • این آلیاژ با تراکم 7.98 10 10 3 کیلوگرم بر متر مکعب در اندازه های مختلف تولید می شود.
  • عرض آن می تواند از 1000 میلی متر تا 2200 میلی متر .
  • طول آن می تواند از 2438 میلی متر تا 12000 میلی متر باشد.
  • ضخامت آن نیز می تواند از 0.3 میلی متر تا 50 میلی متر تغییر کند.
  • این آلیاژ با روش های نورد گرم و نورد سرد شکل داده می شود.
  • سطح آن می تواند No.1 یا 2B باشد.
  • این آلیاژ نسبت به فولاد ضد زنگ 317L دارای مقاومت بیشتری در برابر خوردگی شکاف و چاله های کلریدی است.
  • این آلیاژ همچنین دارای مقاومت فوق العاده در برابر آب دریا و اسید سولفوریک با غلظت بالا است.
  • این آلیاژ حتی در محیط های گاز ترش که حاوی سولفید هستند نیز مقاوم است.
  • کیفیت و عملکرد بالای این آلیاژ به دلیل میزان زیادی کروم ، نیتروژن و مولیبدن در ترکیب آن است.

UNS S31803 / 2205 یک آلیاژ دوفازی ضد زنگ است که دارای خواص مکانیکی و شیمیایی بالایی است. این آلیاژ می تواند در بسیاری از برنامه های صنعتی و غیر صنعتی کاربرد داشته باشد.

برخی از کاربردهای رایج آلیاژ UNS S31803 / 2205 عبارتند از :

  • سیستم های آب دریا : این آلیاژ دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی و ترک استرس کلریدی است که در محیط های آب دریا رایج است. این آلیاژ می تواند برای ساخت پمپ ها، دریچه ها، لوله ها و مبدلهای حرارتی که با آب دریا در تماس هستند استفاده شود.
  • فرآیندهای شیمیایی : این آلیاژ دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی محیطی و خوردگی شکاف است که در فرآیندهای شیمیایی رایج است. این آلیاژ می تواند برای ساخت عروق، لوله کشی و مبدلهای حرارتی که با مواد شیمیایی خورنده در تماس هستند استفاده شود.
  • سیستم های اسکرابر FGD : این آلیاژ دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی اسیدی و خوردگی سولفات است که در سیستم های اسکرابر FGD رایج است. این آلیاژ می تواند برای ساخت اسکرابرها، پمپ ها، لوله ها و مبدلهای حرارتی که با گازهای دودکش و محلول های اسکرابر در تماس هستند استفاده شود.
  • دستگاه های هضم کننده آسیاب پالپ و واشرهای سفید کننده :  این آلیاژ دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی و ترک استرس کلریدی است که در دستگاه های هضم کننده آسیاب پالپ و واشرهای سفید کننده رایج است. این آلیاژ می تواند برای ساخت دستگاه های هضم کننده، لوله ها، مبدلهای حرارتی و واشرهای سفید کننده که با محلول های کلریدی در تماس هستند استفاده شود.
  • تجهیزات فرآوری مواد غذایی : این آلیاژ دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی و ترک استرس کلریدی است که در تجهیزات فرآوری مواد غذایی رایج است. این آلیاژ می تواند برای ساخت تجهیزات فرآوری مواد غذایی مانند دیگ های بخار، لوله ها، مبدلهای حرارتی و تانک های ذخیره سازی که با مواد غذایی و محلول های شستشو در تماس هستند استفاده شود.

لوله کشی میدان نفتی یکی از کاربردهای مهم آلیاژ دوفازی ضد زنگ UNS S31803 / 2205 است. این آلیاژ دارای خواص برجسته ای است که آن را برای استفاده در محیط های سخت و خورنده مناسب می کند.

برخی از این خواص عبارتند از :

مقاومت به خوردگی و ترک استرس کلریدی و سولفیدی : این آلیاژ دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی شکاف و چاله های کلریدی و سولفیدی است که در محیط های میدان نفتی رایج است. این خواص باعث می شود که این آلیاژ عمر طولانی تری نسبت به فولادهای ضد زنگ سری 300(گروه‌های ۲۰۰ و ۳۰۰ : این فولادها اغلب از کروم، نیکل و منگنز در آهن تشکیل می‌شوند. غیر مغناطیسی اند و مقاومت به خوردگی دارند، ولی برای ترک خوردگی تنشی مستعدند. فولادهای زنگ‌نزن آستینی با سردکاری سخت می‌شوند. انعطاف پذیرترین فولادهای زنگ‌نزن هستند و بنابراین به راحتی می‌توان آن‌ها را شکل داد؛ هرچند با افزایش کارسرد، شکل‌پذیری آن‌ها کاهش می‌یابد. این فولادها در کاربردهای گسترده‌ای از قبیل لوازم آشپرخانه، اتصالات، سازه‌های جوشی، تجهیزات سبک‌وزن حمل و نقل، تجهیزات پزشکی و داروسازی، قطعات کوره و مبدل‌های حرارتی و قطعاتی برای محیط‌های شیمیایی قوی استفاده می‌شوند..[۱]) داشته باشد.

تنش پذیری و ضربه پذیری بسیار عالی : این آلیاژ دارای تنش پذیری و ضربه پذیری بسیار بالایی است که آن را برای استفاده در دماهای پایین و بالا مناسب می کند. این خواص باعث می شود که این آلیاژ از شکست و ترک خوردن جلوگیری کند.

مقاومت بسیار عالی در برابر اکسیداسیون : این آلیاژ دارای مقاومت بسیار بالایی در برابر اکسیداسیون در دماهای بالا است که آن را برای استفاده در فرآیندهای حرارتی مناسب می کند. این خواص باعث می شود که این آلیاژ از خوردگی و تغییر رنگ جلوگیری کند.

جوش پذیری بسیار عالی : این آلیاژ دارای جوش پذیری بسیار بالایی است که آن را برای اتصال لوله ها و مبدل های حرارتی مناسب می کند. این خواص باعث می شود که این آلیاژ از ترک خوردگی جوش و تغییر خواص مکانیکی جلوگیری کند.

 

به دلیل این خواص برجسته، این آلیاژ می تواند در بسیاری از برنامه های صنعتی و غیر صنعتی کاربرد داشته باشد.

برخی ديگر از این برنامه ها عبارتند از :

تجهیزات حمل و فرآیند تولید مواد شیمیایی : این آلیاژ می تواند برای ساخت تجهیزاتی که با مواد شیمیایی خورنده و داغ در تماس هستند استفاده شود. مثال هایی از این تجهیزات عبارتند از لوله ها، مبدل های حرارتی، تانک های ذخیره سازی، پمپ ها و دریچه ها.

لوله و مبدل های حرارتی میدان های نفتی : این آلیاژ می تواند برای ساخت لوله و مبدل های حرارتی که با گازها و مایعات میدان نفتی در تماس هستند استفاده شود. مثال هایی از این لوله و مبدل های حرارتی عبارتند از لوله های حمل نفت و گاز، لوله های انتقال حرارت، لوله های انژکتور، لوله های خنک کننده و لوله های تهویه.

تجهیزات فرآیند تولید مواد غذایی : این آلیاژ می تواند برای ساخت تجهیزاتی که با مواد غذایی و محلول های شستشو در تماس هستند استفاده شود. مثال هایی از این تجهیزات عبارتند از دیگ های بخار، لوله ها، مبدل های حرارتی، تانک های ذخیره سازی و تجهیزات پاستوریزاسیون.

تجهیزات آب شیرین کن : این آلیاژ می تواند برای ساخت تجهیزاتی که با آب دریا و آب شیرین در تماس هستند استفاده شود. مثال هایی از این تجهیزات عبارتند از لوله ها، مبدل های حرارتی، تانک های ذخیره سازی، پمپ ها و دریچه ها.

صنایع دریایی : این آلیاژ می تواند برای ساخت تجهیزاتی که با آب دریا و هوا در تماس هستند استفاده شود. مثال هایی از این تجهیزات عبارتند از بدنه کشتی، موتور کشتی، پروانه، لوله ها و مبدل های حرارتی.

تجهیزات خطوط تولید کاغذ و سلولز : این آلیاژ می تواند برای ساخت تجهیزاتی که با محلول های کلریدی و سولفاتی در تماس هستند استفاده شود. مثال هایی از این تجهیزات عبارتند از دستگاه های هضم کننده، لوله ها، مبدل های حرارتی و واشرهای سفید کننده.

فولاد سوپر داپلکس چیست؟

فولادهای زنگ‌نزن داپلکس

Duplex Stainless Steels

فولاد سوپر داپلکس (UNS S32760، Zeron 100) با اضافه کردن عناصر خاص مانند تنگستن و نیتروژن به ترکیب آلیاژی خود، مقاومت آن در برابر خوردگی تنشی در محیط‌های اسیدی به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. به خصوص برای صنایع نفت و گاز طراحی شده‌اند.

فولادهای زنگ‌نزن داپلکس (Duplex Stainless Steels) یک گروه از فولادهای زنگ‌نزن هستند که مقاومت بسیار بالایی در برابر ترک‌های ناشی از خوردگی تنشی (Stress Corrosion Cracking یا SCC) دارند.”

فولادهای زنگ‌نزن داپلکس به نیامده‌اند، به عنوان فولادهای ضد‌زنگ آستنیتی-فریتی (دوفازی) نیز شناخته می‌شوند. این اسم به دلیل ساختار آن‌هاست که از مخلوطی از دو فاز آستنیت (ساختار فصلی مرکزی تمام شده) و فریت (ساختار بدون مرکزی تمام شده) تشکیل شده است. در ساختار ایده‌آل، نسبت این مخلوط 50/50 است، اگرچه برخی از آلیاژهای تجاری ممکن است نسبت‌های مختلفی داشته باشند؛ به عنوان مثال، نسبت 60/40.”

انواع فولادهای زنگ‌نزن داپلکس

معمولاً بر اساس مقاومت آنها در برابر خوردگی حفره‌ای، به سه گروه :

  • داپلکس کم‌آلیاژ (Lean Duplex)
  • داپلکس استاندارد (Standard Duplex)
  • سوپر داپلکس (Super Duplex) تقسیم می‌شوند.

مقاومت به خوردگی در این فولادها با استفاده از پارامتر PREN (Pitting Resistance Equivalent Number) اندازه‌گیری می‌شود.

PREN = %Cr + 3.3%Mo + 16%N

فولادهای زنگ‌نزن داپلکس کم‌آلیاژ (محدوده PREN: ۲۲ تا ۲۷)، گرید EN 1.4362 اخیراً برای استفاده در صنایع ساختمانی و ساخت و ساز توسعه یافته است. مقاومت به خوردگی این نوع از فولادهای زنگ‌نزن، آستنیتی-فریتی، به گرید آستنیتی EN 1.4401 بسیار نزدیک است؛ اما خواص مکانیکی آن بهتر هست.

فولادهای زنگ‌نزن داپلکس استاندارد (محدوده PREN: ۲۸ تا ۳۸به گرید EN 1.4462 و یا ۲۲۰۵ (داپلکس ۲۲۰۵) هم نامیده می‌شوند. این گرید دارای خواص متوسط است و امروزه بیشترین کاربرد را دارد.

فولادهای زنگ‌نزن سوپر داپلکس (محدوده PREN: ۳۸ تا ۴۵)، به گرید EN 1.4410، که هایپر داپلکس هم نامیده می‌شود، اخیراً به دلیل توانایی در پاسخگویی به نیازهای صنعت نفت و گاز و صنایع شیمیایی توسعه یافته است. فولادهای ضد زنگ داپلکس دارای مقاومت بسیار بالا به خوردگی و استحکام عالی هستند؛ اما به دلیل محتوی بیشتر کروم، نیکل، مولیبدن، نیتروژن و حتی تنگستن (که می‌تواند فازهای بین‌فلزی ایجاد کند و مقاومت به ضربه فولاد را به شدت کاهش دهد)، فرآیند تولید آن‌ها دشوارتر است. فرآیند تولید ناقص می‌تواند به عملکرد ضعیف این فولادها منجر شود. این نوع فولادها در صنعت نفت دریایی در آب‌های عمیق کاربرد دارند.

فولادهای زنگ‌نزن دوپلکس معمولاً محتوای آلیاژ کمتری دارند اما عملکرد مشابهی در مقایسه با گریدهای فوق آستنیتی دارند. این ویژگی باعث شده که از این فولادها در بسیاری از کاربردهای مختلف به طور مقرون به صرفه استفاده شود. یکی از کاربردهای گسترده‌ی فولادهای زنگ‌نزن دوپلکس در صنعت کاغذ و خمیر کاغذ است. همچنین، استفاده از گریدهای سوپر داپلکس و هایپر داپلکس در صنعت نفت و گاز (که به گریدهایی با مقاومت بالاتر به خوردگی نیاز دارد) افزایش یافته است. همچنین، فولاد دوپلکس کم‌آلیاژ اخیراً به دلیل قیمت کمتر (و مقاومت کمتری به خوردگی) توسعه یافته است و اصولاً در کاربردهای ساختمانی و ساخت و ساز (مانند میله‌های تقویت‌کننده بتن، صفحات پل، فعالیت‌های ساحلی) و در صنعت آب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فولادهای زنگ‌نزن دوپلکس معمولاً به دلیل خواص مکانیکی مطلوب و خواص خوردگی عالی (مخصوصاً در مقابل ترک‌های ناشی از خوردگی تنشی) بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند.

 

کاربردهای اصلی این فولادها عبارتند از :

– معماری : ساختمان‌های ساحلی استکهلم، لوور ابوظبی، کلیسای ساگرادا فامیلیا
– زیرساخت : پل هلیکس – سنگاپور، پل کالا گالدانا، سدهای دریایی، اسکله‌ها، تونل‌ها
– صنعت نفت و گاز : خطوط جریان، منیفولد، بالابرها، پمپ‌ها، شیرها و غیره
– صنعت کاغذ و خمیر کاغذ : هضم‌کننده‌ها، مخازن تحت فشار، مخازن مایعات و غیره
– مهندسی شیمی : مخازن تحت فشار، مبدل‌های حرارتی، کندانسورها، ستون‌های تقطیر، آتش‌زاها، تانکرهای شیمیایی مورد استفاده در دریا
– کاربرد در آب : کارخانه‌های شیرین‌سازی، مخازن بزرگ برای ذخیره آب و تصفیه فاضلاب
– انرژی‌های تجدیدپذیر : مخازن بیوگاز
– حمل و نقل : چارچوب‌های واگن شهری و اتومبیل، کامیون‌های مخزن‌دار و بارکش‌های سنگ معدن آهن.
– مهندسی : پمپ‌ها، شیرها، اتصالات، فنرها و غیره”

فولادهای زنگ‌نزن دوپلکس به دلیل خواص مکانیکی مطلوب و مقاومت به خوردگی (بخصوص خوردگی SCC) مورد توجه زیادی در صنایع مختلف نظیر نفت و گاز، معماری، کاغذ و خمیر کاغذ و غیره قرار می‌گیرند.