شير تله بخار

تله بخار (به انگلیسی : steam trap ) که در صنعت به اسم های دیگری همچون استیم ترپ یا استم تراپ هم شناخته می شوند، شیرآلات هایی هستند که در نقطه اتصال خطوط بخار و کندانس قرار می گیرند. وظیفه اصلی این شیرآلات جلوگیری از هدر رفت انرژی گرمایی و فرار آن از تجهیزات می باشد و نگه داری بخار در تجهیزات گرمایشی و عبور هوا و کندانس از سیستم می باشد. زمانی که بخار، انرژی گرمایی نهان خود را آزاد می کند باعث بروز پدیده قوچ می شود که عاملی مخرب در تجهیزات می باشد. برای جلوگیری از این پدیده از تله بخار استفاده می گردد که بخار را در تجهیزات نگه می دارد و میعانات حاصله را از سیستم خارج می کند.

به عبارتی دیگر تله بخار وسیله ای جهت تخلیه گازهای متراکم و نامتراکم همراه با مصرف ناچیز  و یا از دست دادن بخار می باشد. بیشتر تله بخار ها  چیزی بیشتر از شیر های اتوماتیکی، باز و بسته و تعدیل می شود. سه عملکرد مهم تله بخار ها به صورت زیر می باشد:

-به محض ایجاد کندانس و یا چگالش، آن را تخلیه می کند ( مگر اینکه استفاده از گرمای حساس سیال متراکم مطلوب باشد)

-دارای مصرف ناچیز بخار (یعنی صرفه جویی در انرژی)

-دارای قابلیت تخلیه هوا و دیگر گازهای غیر قابل تراکم

نحوه عملکرد تله بخار

ساده ترین مدل تله بخار یک دیسک یا لوله جامد کوتاه همراه با یک حفره کوچک حفاری شده در میان آن می باشد که در پایین ترین نقطه تجهیز نصب شده است. از آن جایی که کندانس بخار در پایین ترین نقطه جمع آوری می شود و بخار زنده در حجم حدود 1200 بار بزرگتر از سیال داغ است. کندانس به طور موثری حذف می شود و بخار مسدود می شود. با این حال مقدار زیادی از تله بخار ها در عملیات با طراحی مکانیکی و ترموستاتیک می باشد.

تله بخار مکانیکی و ترموستاتیکی به طور عمده هنگامی باز می شود که میعانات گازی و گازهای ساکن باید حذف شوند و هنگامی که تمام میعانات حذف شد، بسته می شود. این فرآیند هنگامی که بخار جدید دوباره میعان می شود و اماده تخلیه است، تکرار می شود. بهترین زمان عملکرد تله بخار ها هنگامی است که به طور خاص برای عملیات تراکم در آن استفاده می شوند، اندازه گیری شود.

معمولا بهتر است که سایز آن ها بزرگتر باشد، چرا که در این حالت میعانات موجود تخلیه خواهند شد. اگرچه سایز بزرگتر تله بخار ممکن است به سرعت پوشانده شود. انرژی تلف شده (از بخار استفاده  شده) و اگر به شدت زیاد باشد می توانند باعث مشکلاتی  را در پروژه شود.

انواع تله بخار / انواع استیم تراپ

-تله بخار مکانیکی

-تله ترمودینامیکی (TD) :

-ترموستاتیکی

-تله نازل ونتوری

ارزیابی عملکرد تله بخار

اساسا سه روش جهت ارزیابی تله بخار وجود دارد:

روش بصری: این روش اساسا شامل بازرسی بصری است که نیازمند مهارت های ملاحظه ای خوب می باشد. فردی که تله را ارزیابی می کند باید بتواند بین فلش بخار و بخار زنده تفاوت قائل شود. عینک های دید می تواند برای ارزیابی استفاده شود.

روش صوتی: مکانیزم هایی که شامل عملکرد تله بخار می باشند صدای  صوتی و فراصوتی تولید می کند. استفاده از تجهیزات صوتی مناسب همراه آگاهی از صداهای نرمال و غیر طبیعی می تواند در ارزیابی تله بخار کمک کند.

روش دمایی: این روش در مقایسه با سایر روش ها از اعتماد کمتری برخوردار است. قابلیت اعتماد کم این روش بر پایه ی این حقیقت است که دمای میعان و بخار اشباع تقریبا سخت است تا حرارت بین آن ها را درک کرد. یعضی متد ها همانند تله بخار سرد در ارزیابی دما در دسترس است. تله سرد نشان دهنده مقدار زیادی میعانات که در جریان عملیات بخار متراکم شده است.

در انتخاب این شیر موارد زیر حائز اهمیت می باشد :

•  میزان مصرفی کندانس در سیستم
• حداکثر فشار
• اختلاف فشار در دو طرف

لوازم جانبی تله بخار

جهت نصب تله بخار به تجهیزات جانبی نیاز دارد که در صورتی که این تجهیزات به درستی انتخاب شوند و هم چنین مکان نصب آن ها به درستی ارزیابی شود منجر به بهترین عملکرد تله بخار ها می گردد.

شیر یکطرفه: جهت جلوگیری از بازگشت میعان و یا بخار کندانس شده به سیستم از شیر یکطرفه استفاده می شود. این شیر در خروجی تله بخار نصب می شود و هم چنین مانع فوق العاده ای در برابر فشار است.

1. شیر قطع کن: همانطور که از اسم این شیر پیداست، قطع جریان را جهت عملیاتی مانند تعمیر و استفاده از مسیر مجاور را ممکن می سازد. این شیر قبل و بعد از شیر قطع کن نصب می شود و به بهیود عملکرد تله بخار کمک می کند.

2. مسیر مجاور/ مسیر کنارگذر: این مسیر در موازات خط تله بخار می باشد که در مواقع لازم تخلیه کندانس را ممکن می سازد. در صورتی که نتوان در عملکرد سیستم وقفه ای ایجاد کرد، می بایست از حداقل دو تله بخار به صورت یدکی و اصلی استفاده می شود.

3. صافی: جهت جلوگیری از ورود ذرات معلق و رسوبات به تله بخار ها  از صافی استفاده می کنند. این تجهیز پیش از تله بخار نصب می گردد. چرا که برخی از تله بخار ها بسیار حساس به ذرات و رسوبات می باشند و خود مجهز به صافی در داخل تله می باشند. برای سایر تله بخار ها که حساسیت زیادی ندارند، صافی جداگانه ای باید در نظر گرفته شود.

4. مهره ماسوره: مهره ماسوره از جمله  اتصالات لازم در انواع صنایع می باشد. جهت باز و بسته کردن تله بخار، استفاده از مهره ماسوره به آسانی امکان پذیر است. نکته حائز اهمیت در تصب مهره ماسوره هنگامی که می خواهید از دو مهره ماسوره استفاده کنید، این است که بهتر است دو مهره را در یک امتداد نصب نکنید بلکه در دو طرف  ان نصب کنید.

5. شیر آزمایش: کنترل و بازیابی تله بخار با ایتفاده از شیر ها امکان پذیر است. معمولا نوع این شیر ها از نوع گلوبی می باشد. نحوه عملکرد این شیر بدین صورت است که شیر قطع کن خروحی تله بسته می شود و می توان از طریق این شیر، عملکرد این شیر قطع کم خروجی تله بسته می شود. و می توان از طریق این شیر، عملکرد تله را بررسی کرد.

6. تله بخار حفاظتی: زمانی که احتمال دارد فشار ورودی در مقایسه با فشار خروجی، افت پیدا کرده باشد از این تله بخار استفاده می شود. مخصوصا در مواقعی که احتمال یخ زدگی وجود داردوجود دارد. هم چنین در کویل های بار متغیر که خط برگشت در بالای آن قرار دارد، این حالت امکان پذیر است. در این صورت وقتی تله بخار اصلی از پایه آبریز آن بالا بیاید و عملکرد مناسبی در تخلیه بخار نداشته باشد، ممکن است چگالش ها و یا میعانات به داخل مبدل راه یابد. در این صورت جهت اطمینان از راه نیافتن و میعانات به داخل مبدل، می توان در مسیبر پایه آبریز علاوه بر تله بخار اصلی، از تله بخار حفاظتی جهت دفع این میعانات استفاده کرد. تله بخار هایی که حجم بالایی از تخلیه دارد مانند تله بخار شناوری-حرارتی به عنوان تله بخار حفاظتی استفاده نمود.

راهنمای نصب تله بخار

محل نصب تله بخار بر روی لوله انشعاب های بخار حائز اهیمت است.

موقعیت تله بخار: نزدیک به لوله یا زمین؟

آیا تا به حال در مورد بهتین مکان نصب برای یک تله فکر کرده اید؟ از آن جایی که قسمت ورودی به تله به سادگی بک انبساط بخار است. یکی از روش های نصب تله، نصب آن نزدیک به خط اصلی جهت محدود کردن تلف شدن حرارت  از تابش می باشد. با این حال، از آن جایی که بخار اغلب در ارتفاع بالا قرار می گیرد، یکی از معایب اصلی نصب استیم تراپ نزدیک خط اصلی، این است که رسیدگی و نگهداری بخار بسیار سخت تر می گردد. تله هایی که به راحتی قابل دسترسی نیستند، خطر ربودن و فراموش شدن را نیز دارد. که در این صورت اگر به درستی کار نکند باعث ایجاد مشکل می گردد. اغلب، بعضی از تله ها در موقعیت های غیر قابل دسترس می توانند خراب شوند و برای سالیان سال در آن جا بدون توجه باقی بمانند. اگر یک نردبان با برخی از تجهیزات دیگر به طور دائم در محل  نصب شده باشند در نتیجه تله هایی که در مکان های پر ارتفاع نصب شده اند، می توانند به راحتی بازرسی و نگهداری شوند. اگر این تنظیمات امکان پذیر نباشند، تنظیم تله در یک مکان قابل دسترس توصیه می شود. بدین صورت که هرگونه تل نصب شده به صورت افقی باید نزدیک به پایه های عمودی در صورت امکان قرار گیرند. لوله ورودی تله باید به خوبی عایق کاری شود تا تلف شدن بخار را محدود می سازد.